مسئولیت های مالیاتی مدیران شرکت ها

فهرست مطالب

مسئول پرداخت مالیات شرکتها

در موارد بسیاری، مدیران عامل و اعضای هیات مدیره شرکتها پس از آنکه با توقیف اموال مدیران شرکت به وسیله سازمان امور مالیاتی، روبرو شدند برایشان این سوال مطرح می‌شود که بدهی مالیاتی شرکت چه ارتباطی با مدیرعامل یا اعضای هیات مدیره شرکت دارد؟

و سازمان امور مالیاتی، مستند به چه قانونی، اقدام به توقیف حساب بانکی یا اموال و دارایی مدیرعامل یا اعضای هیئت مدیره شرکت بابت بدهی مالیاتی شرکت می نماید؟

در این نوشتار می خواهم پاسخ دغدغه ها، ابهامات و سوالات فراوانی که مدیران عامل و اعضای هیات مدیره محترم شرکت ها در این مورد دارند را بدهم. 

استقلال شخصیت و دارایی شرکت

در حقوق تجارت و مدنی، یک اصل وجود دارد مبنی بر اینکه اشخاص حقوقی، دارای شخصیت مستقل از سهامداران و مدیران خود هستند.

مواد ۵۸۳ و ۵۸۸ قانون تجارت ایران نیز تاکید دارد که شرکت ها و همه اشخاص حقوقی، دارای استقلال شخصیت نسبت به سهامداران و مدیران خود هستند و می توانند دارای کلیه حقوق و تکالیفی شوند که قانون برای انسان ها قائل است مگر حقوق و تکالیفی که بالطبیعه، ویژه انسان است مانند حق پدری و فرزندی و حق ارث و حق نفقه و…

بنابراین، اصل بر این است که دارایی ها و تعهدات شرکتها از دارایی ها و تعهدات صاحبان سهام آنها و از دارایی ها و تعهدات مدیران آن شرکتها جدا و مستقل است.

این اصل می گوید بدهی های شرکت را خود شرکت باید بپردازد و مالیات اعضای هیات مدیره شرکت را نیز خود اعضای هیات مدیره باید پرداخت کنند و بدهی شرکا و سهامداران شرکت را نیز خود سهامداران و شرکای شرکت باید پرداخت کنند

و اصولا نمی توان اموال یک شرکت را بابت بدهی ها و مالیات سهامداران یا مدیران آن شرکت، توقیف کرد و برعکس، نمی‌توان دارایی و اموال یک سهامدار یا یک عضو هیئت مدیره یا مدیر عامل شرکت را بابت بدهی های شرکت توقیف نمود.

مسئولیت تضامنی مدیران شرکت با شرکت در قبال بدهی های مالیاتی

همانگونه که در بالا گفته شد اصولا در برابر تعهدات و بدهی هایی که برای شرکت ایجاد می شود در وهله نخست، خود شرکت باید پاسخگو باشد.

این قاعده، چند استثنا دارد که مهمترین آن بدهی های مالیاتی است.

ماده ۱۹۸ قانون مالیاتهای مستقیم ایران تصریح نموده است که مدیران اشخاص حقوقی، مجتمعا یا منفردا نسبت به پرداخت مالیات های اشخاص حقوقی که مربوط به دوران مدیریت آنها باشد با شخص حقوقی، مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

همچنین در ماده ۲۰۲ قانون مالیات های مستقیم ایران تصریح شده است که وزارت امور اقتصادی و دارایی یا سازمان امور مالیاتی کشور می توانند از خروج مدیر یا مدیران مسئول اشخاص حقوقی خصوصی، بابت بدهی مالیاتی شخص حقوقی در دوران مدیریت آنان جلوگیری به عمل آورند.

بنابراین، ملاحظه می فرمایید که قانونگذار در جهت تضمین حقوق دولت برای دریافت مالیات، مدیران شرکتها را (که تصمیم گیرنده اصلی برای دریافت ها و پرداخت های شرکت می‌باشند) برای پرداخت مالیات به دولت با خود شرکت به صورت همزمان در مقابل دولت، مسئول دانسته است.

به سازمان امور مالیاتی و وزارت امور اقتصادی و دارایی، این امکان قانونی را داده است که نسبت به ممنوع الخروج کردن مدیران شرکت یا توقیف اموال و حساب آنها بابت مالیات شرکتی که در آن مدیر بوده اند اقدام نماید.

قانونگذار، بدین ترتیب خواسته است که راه فرار مالیاتی را بر شرکتها و اشخاص حقوقی ببندد و مدیران شرکت ها را برای دوران تصدی اشان در شرکت از جنبه مالیاتی در برابر دولت، مسئول قلمداد نماید.

مسئولیت بدهی و تعهدات شرکت ها با چه کسانی است؟ را نیز مطالعه بفرمایید.

مسئولیت های مالیاتی صاحبان امضای مجاز شرکت

در ماده ۲۰۲ قانون مالیاتهای مستقیم از اصطلاح «مدیر یا مدیران مسئول اشخاص حقوقی» استفاده شده است واژه مسئول این معنی را در ذهن متبادر می کند که قانون گذار به طور مشخص، فقط برخی از اعضای هیات مدیره و مدیران شرکت را مسئول پرداخت مالیات شرکت ها دانسته است.

سازمان امور مالیاتی البته چنین دیدگاهی نداشته و بر اساس نظر شورای عالی مالیاتی و بخشنامه های صادره به واحدهای ذیربط خود، مدیران عامل و همه اعضای هیات مدیره شرکت ها (اعم از دارندگان امضای مجاز و غیر از آنها)  را در قبال پرداخت مالیات شرکت‌ها مسئول می شناخته است

و بابت مالیات شرکتها اقدام به مسدودیت یا توقیف حساب بانکی و اموال و دارایی های مدیران شرکتها (اعم از دارندگان امضای مجاز و غیر از آنها) و اعمال محدودیت ها و ممنوعیت‌های قانونی علیه همه آنان می نموده است تا اینکه بدنبال شکایات بعضی از مودیان مالیاتی و مدیران شرکت‌ها مراتب در هیات عمومی دیوان عدالت اداری مطرح گردید و منجر به صدور دو رای از هیات عمومی دیوان عدالت اداری گردید.

در رای نخست هیات عمومی دیوان عدالت اداری که در بیست و نهم دی ماه ۱۳۸۷ در این باره صادر گردید مسئولیت پرداخت مالیات در شرکت ها صرفا متوجه آن دسته از اعضای هیات مدیره شرکتها که صاحب امضا و ذیصلاح و مسئول در زمینه پرداخت مالیات بر درآمد شرکت در دوران تصدی خود بوده اند دانسته شد و بخشنامه های سازمان امور مالیاتی که خلاف این را مقرر داشته بود باطل گردید.

بدین ترتیب آن دسته از اعضای هیات مدیره شرکتها که صاحب امضای مجاز نبوده اند و مسئولیتی در خصوص پرداخت مالیات شرکت ندارند در قبال پرداخت مالیات شرکت، مسئول شناخته نشدند.

در رای دوم هیئت عمومی دیوان عدالت اداری که در بیست و هفتم بهمن ماه ۱۳۹۳ صادر گردید ممنوع الخروج نمودن مدیران و اعضای هیات مدیره شرکت‌ها بابت بدهی مالیاتی شرکت صرفاً متوجه مدیرانی دانسته شد که صاحب امضای اسناد تعهدآور در دوران تصدی خود بوده اند.

بنابراین با صدور این رأی، تأکید گردید که منظور از مدیر مسئول در شرکتها مدیران صاحب امضای شرکت می باشد فلذا اعضای هیئت مدیره شرکتها که در دوران تصدی خود فاقد امضای مجاز و فاقد اختیار امضای اسناد تعهدآور بوده اند را نمی‌توان ممنوع الخروج نمود.

توقیف اموال مدیران شرکت ها بابت بدهی مالیات شرکت

اداره امور مالیاتی تنها در مواردی می‌تواند اقدام به توقیف اموال و دارایی‌های مدیران شرکت‌ها بابت بدهی مالیاتی شرکت نماید که:

اولاً: بدهی مالیاتی شرکت مربوط به دوران تصدی آن مدیر باشد.

ثانیا: بدهی مالیاتی شرکت در دوران تصدی آن مدیر، قطعیت، یافته باشد.

ثالثا: آن مدیر نیز در دوران تصدی خود از صاحبان امضای مجاز شرکت بوده باشد.

رابعا: بدهی مالیاتی قطعیت یافته شرکت در زمان آن مدیر، بوسیله خود شرکت، یا از محل اموال و دارایی‌های آن شرکت، پرداخت یا تصفیه نشده باشد.

17 پاسخ
  1. سارا شکوری گفته:

    با سلام و تشکر . اگر شرکتی بدهی مالیاتی داشته باشد و صاحب امضا مجاز شرکت فقط مدیرعامل باشد و ایشان خارج از کشور باشد آیا سهام دار دیگر که رئیس هئیت مدیره می باشد و حق امضا ندارد باید به میزان سهم خود مالیاتش را پرداخت کند یا خیر پرداخت همه مالیات به عهده مدیرعامل می باشد.
    ضمنا اگر مدیرعامل بدون اطلاع سهامدار یه کاری را گرفته باشد و بدهی مالیاتی مربوط به این کار باشد و سهامدار خبر نداشته باشد تکلیف چیست؟
    واگر بخواهند شرکت را منحل کنند با توجه به اینکه اعضای شرکت دو نفرند و مدیرعامل خارج از کشوره و بدهی مالیاتی دارند چیکار میشه کرد؟
    ممنون میشم اگه راهنمایی بفرمائید

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس.
      پاسخ به این سوال، مستلزم مشاوره تلفنی یا حضوری و مستلزم پرداخت حق المشاوره است. در صورت تمایل برای دریافت وقت مشاوره با دفترم به شماره های ۰۲۱۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۰۲۱۸۸۳۲۳۲۷۹ تماس حاصل فرمایید.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  2. عبداله ملکی گفته:

    با سلام. پسرعموم شرکت پیمانکاری صنعتی داره که من هم 2% از سهام شرکت رو دارم و جز هیت مدیره ام. البته من اصلا تو این شرکت فعالیت ندارم. جدیدا بدهی مالیاتی داره حدود 60 میلیون که پرداخت نکرده و به همین دلیل تمامی حسابهای ما رو بانکها مسدود کردند.ایشون هم میگن که پول ندارن و میخوان قسط بندی بکنند. سوالی که دارم اینه که من میتونم به اداره مالیات مراجعه کرده و کل بدهی سهم خودم (2% کل بدهی شرکت) پرداخت کنم تا حسابهام از مسدودی در بیاید و ضمنا اگه جواب بالا مثبت هستش من میتوان از شرکت هم خارج بشم و سهمم واگذار کنم.
    ممنون میشم جواب سوالام بدید.

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس.
      پاسخ به این سوال، مستلزم مشاوره تلفنی و پرداخت حق المشاوره است. در صورت تمایل برای دریافت وقت مشاوره با دفترم به شماره های 02188321088 و 02188323279 تماس حاصل فرمایید.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  3. احمد رضایی حسین آبادی گفته:

    اگرمبلقی درسال ۹۳درسرفصل ارزیابی دارایی منظور شده سپس درسال ۹۴بعداز ارسال اظهار نامه دارایی درسال ۹۵ به شرکت اعلام نموده مبلغ سال ۹۳ مشمول مالیات می‌باشد که درسال ۹۷ بابت مالیات قطعیت پیدا کرده حال مدیرعامل سال ۹۳در پایان ۹۴بعلت بازنشستگی ومصوبه هیت مدیر هیچ گونه مسئولیتی از اول سال ۹۵ نداشته وآگهی تعقیرات مدیرعامل جدید معرفی شده اما امور مالیاتی حساب‌های ‌و اموال مدیرعاملی که درسال ۹۳ تصدی داشته را توقیف ومسدود نمودن که کاملا با قانون پایان سال ۹۴ ( ۲۸/۱۲/۱۳۹۴ ) مغایرت دارد
    لطفا اینجانب راه ارشاد ‌راهنمایی فرمائید باتشکر

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس.
      پاسخ به سوال شما، مستلزم مشاوره تلفنی یا حضوری و مستلزم پرداخت حق المشاوره است. در صورت تمایل برای دریافت وقت مشاوره در روزهای غیرتعطیل شنبه تا چهارشنبه بین ساعات ۱۰ تا ۱۸ با دفترم به شماره های ۰۲۱۸۸۳۲۱۰۸۸ و ۰۲۱۸۸۳۲۳۲۷۹ تماس حاصل فرمایید.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  4. حمیدرضا عبدی گفته:

    با سلام
    بنده سال ۹۱ یه شرکت (سهامی خاص) ثبت نمودم و خودم مدیر عامل شرکت بودم، یکسال با شرکت ذکر شده فعالیت داشتم تا اواخر سال ۹۲ که ورشکست شدیم و از عدم آگاهیم عدم فعالیت و انحلال شرکت را اعلام نکردم
    متاسفانه امروز حساب بنده مسدود شده و علت را جویا شدم، گفتن اداره دارایی مسدود کرده، بابت بدهی مالیاتی
    ۱_از میزان بدهی هیچ اطلاعی ندارم و اینکه بدهی مالیاتی رو میشه بخشودگی گرفت؟
    (چون بنده در حال حاضر به عنوان کارگر در یک شرکت مشغول به کار هستم و حقوق زیر ۲میلیون دریافت میکنم)
    ۲_عدم فعالیت و انحلال شرکت را چطوری میتونم انجام بدم؟

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      اعلام انحلال شرکت در این شرایطی که شما اشاره کردید اگر باعث بدتر شدن اوضاع نشود کمکی هم به خروج شما از این وضعیت نمی کند.
      باید دنبال روشن شدن وضعیت مالیاتی شرکت و اعتراض به برگ تشخیص مالیات یا تصمیمات اداره امور مالیاتی در مواعد قانونی باشید.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  5. حمید تشکری گفته:

    سلام و عرض ادب
    اگر کسی بدلیل پاس نشدن چک، شاکی داشته باشد و حکم جلب سیارش صادر شده باشد و اطلاعی نداشته باشد، اگر این شخص اقدام به دریافت گواهی عدم سوءپیشینه کند اول اینکه، آیا در گواهی عدم سوءپیشینه حکم جلب یا تحت پیگرد بودن این شخص درج می شود؟
    دوم اگه با فرض داشتن حکم جلب، اداره آگاهی جهت دریافت سوءپیشینه همون لحظه اون شخص رو بازداشت میکنه؟
    با تشکر

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      1- سوء پیشینه ، هنگامی بوجود می آید که حکم قطعی موثر، علیه افراد ، صادر شده باشد. محکومیت بدلیل صدور چک بلامحل ، لزوما منتهی با ایجاد سوء پیشینه کیفری موثر نمی شود.
      2- اگر شخصی دارای محکومیت کیفری باشد و ذینفع در آن مورد حکم جلب آن شخص را گرفته باشد ممکن است اقدام برای اخذ سوء پیشینه ، بنا به آگاهی و پیگیری ذینفع، منجر به جلب فرد هم بگردد ولی اینگونه نیست که فکر کنید لزوماً و حتما چنین فردی، در همان لحظه اقدام برای دریافت سوء پیشینه بازداشت خواهد شد.
      سرافراز باشید

      پاسخ
  6. مسعود ح گفته:

    باسلام
    من در سال96عضو یه شرکت شدم و از97 به بعد هیچگونه فعالیتی نداشته اداره دارایی در سال98 بدهی91تا95را قطعی کرده حالا حسابهای بنده و اموالم را توقیف کرده در صورتی که بدهی مال اعضا قبلی می باشد راهنمایی بفرمایید ممنون

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      اگر بدهی مالیاتی دوره مدیریت مدیران پیشین در زمان مدیریت شما در شرکت، قطعی شده باشد شما در برابر مالیات های قطعی شده مزبور، همراه با خود شرکت، مسئولیت مالیاتی خواهید داشت.
      سرافراز باشید

      پاسخ
  7. ماریسا گفته:

    سلام. ممنون از توضیحاتتون. یه سوالی داشتم. شرکتی داریم که مقداری بدهی مالیاتی برای بیشتر از 15 سال پیش داشته و بعد از اون، شرکت فعالیتی نداشته، ولی هر سال اظهارنامه ی مالیاتی داده شده و معافیت مالیاتی به شرکت خورده. الان اگه بخوایم فعالیت شرکت را از سر بگیریم، تکلیف اون بدهی مالیاتی چیست(با توجه به اینکه در این سالها(به جز یک یا دو سال اول) هیچ پیامی از طرف اداره مالیات دال بر اینکه شرکت بدهی دارد و… دریافت نکردیم). ببخشید طولانی شد و ممنون

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      بدهی مالیاتی یادشده در حساب های فیمابین شرکت و اداره امور مالیاتی، باقی مانده است و اداره امور مالیاتی آن را به همراه جریمه دیرکرد مطالبه خواهد کرد.
      سرافراز باشید

      پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *