جام حذفی فوتبال ایران؛ نبرد اراده ها در آوردگاه دارا و ندار

جام حذفی فوتبال ایران از نگاه مربیان و عوامل فوتبال ایران به جام شگفتی ها معروف شده است شاید به این دلیل که در موارد متعدد تیمهای بزرگی در مسابقات جام حذفی با باخت مقابل تیمهای گمنام از گردونه مسابقات حذف شده اند که در این مقوله طی نکات زیر به بخشی از دلایل آن و نیز بر اهمیت جام حذفی فوتبال و لزوم توجه بیشتر به آن اشاره می کنم:

1- از دریچه مالی و هزینه ای، جام حذفی، آوردگاه اقشار و طبقات مختلف فوتبال ایران از فقیرترین ها تا غنی ترین ها است. باشگاههایی با هزینه بعضا 20 میلیارد تومانی و بازیکنان و مربیان با قراردادهای بالای یک میلیارد تومان به مصاف بازیکنان و باشگاههای چند میلیون تومانی و با بضاعت کم می روند. در این آوردگاه، انگیزه ی کم هزینه ترها برای موفقیت و کسب اعتبار، بیشتر از باشگاههای پر هزینه است.

2- از دریچه جنگجویی و رقابت طلبی،کم هزینه ترها، جام حذفی و رقبای خود را جدی می گیرند و با تمام توان فنی و انگیزه فردی و جمعی در این مسابقات شرکت می کنند در حالی که پر هزینه ها در احاطه غرور و شهرت خود، مسابقه و رقیب را ناچیز می شمارند و آن را تمرینی برای تقویت آمادگی تیم در لیگ برتر و در خوش بینانه ترین فرض، به جام حذفی بعنوان فرصت دوم کسب سهمیه شرکت در جام باشگاههای آسیا یا فرصتی برای جبران مافات و… نگاه می کنند.

3- از دریچه اعتباری و حیثیتی، کسب پیروزی و موفقیت برای کم هزینه ترها به معنی واقعی موجب کسب اعتبار و تقویت برند و شهره شهر شدن و جلب توجه برای کسب حمایت مالی و اجتماعی مردم و مسئولین محلی و دستاوردی برای توجیه ادامه فعالیت است و پر هزینه ها که از این قبیل توجیهات تقریباً بی نیاز هستند تصور می کنند معمولاً در این تقابل، اعتبار و شهرتی هم حاصل نخواهد شد و تا حدود زیادی اراده و انگیزه لازم برای کسب موفقیت را ندارند.

4- از دریچه رونمايي از استعدادها و نمایان کردن آنها بازیکنان و مربیان باشگاههای کم هزینه، آوردگاه جام حذفی را به نوعی عرصه گاه معرفی استعدادها و توانایی های دیده نشده خود تلقی می کنند در حالی که رقبای بزرگ و پر هزینه آنان چنین نگاهی را ندارند در موارد نادری فقط از این حیث که شاید بازیکن شاخصی از آن میان شناسایی کنند به موضوع نگاه می کنند.

5- از دریچه رشد و ارتقاء شغلی، بازیکنان و مربیان تیم های گمنام و کم هزینه در جام حذفی در صدد جلب نظر باشگاههای بزرگ برای راهیابی به آنها هستند و این خود نوعی انگیزش مضاعف به آنان می دهد.

6- از دریچه تعلقات محلی و منطقه ای، جام حذفی فوتبال، آوردگاه باشگاههای محلی با باشگاههای منطقه ای و ملی است. باشگاههای محلی در این مصاف بیشتر از باشگاههای منطقه ای و ملی در صدد معرفی مکتب و رسوم فوتبالی و اجتماعی خود هستند.

7- جام حذفی فوتبال ایران در صورت سازماندهی مناسبتر میتواند گردشگری ورزشی و توزیع عادلانه تر درآمدهای فوتبال و افزایش متناسب مهارتها و تقویت ظرفیت مدیریتی و فنی فوتبال پایه را در کل پهنه کشور بهتر از لیگ برتر فوتبال تامین کند.

8- حامیان مالی، اسپانسرها، سرمایه گذاران، سازمان لیگ و فدارسیون فوتبال ایران و باشگاههای ورزشی نیز ظرفیتهای تجاری، استعدایابی، اقتصادی و بازاریابی جام حذفی را چندان که شایسته است مورد توجه قرار نداده اند و جام حذفی را با این نگرش سازماندهی نکرده اند. در لیگ برتر 16 باشگاه مشخص حضور دارند که تغییرات آن با احتساب دو سقوط قطعی و یک سقوط احتمالی در پلی آف در سطح کشور بیش از جابجایی یا مطرح شدن 3 باشگاه آن هم از لیگ یک نخواهد بود در حالی که در جام حذفی ضریب نفوذ فوتبالی یعنی همان توسعه فوتبال بعنوان هدف فیفا بالاتر از لیگ برتر است و گستردگی حضور باشگاهها بیشتر است و تعداد باشگاههای حاضر و کیفیت مسابقاتی از دریچه انگیزه، بهتر از لیگ برتر است و یاد گیرندگی گسترده تری که این جام برای عوامل فوتبالی در سراسر کشور دارد و همانند یک کارگاه سراسری آموزش عملی برای هیاتها و مدیران و عوامل فوتبال در جهت برگزاری یک رویداد ورزشی عمل می کند و در نتیجه عدالت آموزشی بیشتری را بدنبال آورد. مخاطبان و هواداران و ذینفعان بیشتری که در جام حذفی فوتبال درگیر با فوتبال می شوند ایجاب می کند فدراسیون و سازمان لیگ و هیاتهای فوتبال ایران و باشگاههای ورزشی و همه عوامل فوتبال جام حذفی را جام درجه دوم تلقی نکنند و به آن اهمیت بیشتری بدهند.

صادق رئیسی کیا

بیست و ششم مهرماه1393