فهرست مطالب
معنی ملک مشاع
با اصطلاح «ملک مشاعی» یا «مالکیت مشاعی» زیاد برخورد کرده اید اما شاید دوست داشته باشید معنی ملک مشاع را از دیدگاه حقوقی بدانید
در این نوشتار می خواهم برای بازدیدکنندگان محترم سایت صادق رئیسی کیا به زبان ساده بیان کنم که منظور از «ملک مشاع» و معنی ملک مشاع چیست.
همچنین بخوانید :
بایسته های دعوی الزام به تنظیم سند رسمی غیر منقول از آغاز تا پایان
مالکیت فردی و مالکیت مشاعی
به طور کلی، مالکیت ما بر اموال و دارایی هایمان از جهت تعداد مالکان دو دسته بیشتر ندارد:
دسته نخست: مالکیت یک نفر بر یک مال.
دسته دوم: مالکیت دو نفر و بیشتر از دو نفر بر یک مال.
به دسته نخست در این نوشتار، کاری نداریم. چون بحث مالکیت مشاع، به آن ارتباطی پیدا نمی‌کند، بنابراین می رویم سراغ دسته دوم.
مالکیت دو نفر یا بیشتر از دو نفر بر یک مال در بسیاری از موارد ریشه شکل‌گیری مالکیت مشاعی است.
گفتیم در بسیاری از موارد و نگفتیم در همه موارد زیرا نسبت به بعضی از اموالی که دو نفر یا بیشتر از دو نفر در آن شریک هستند ممکن است افراز ملک انجام شود و هر یک از مالکان (با توافق سایر مالکان) سهم خود از مالکیت را با ابعاد و حدود مشخصی جدا کند و برای آن سند شش دانگ جداگانه هم دریافت نماید.
در این حالت، مالکیت از حالت مشاعی و مشترک خارج می شود و به صورت مالکیت فردی و مستقل در می آید.
مالکیت مشاعی در چه حالتی؟
بحث ملک مشاع و مالکیت مشاعی در جایی پیش می آید که یک زمین یا ساختمانی، دو نفر یا بیشتر از دو نفر ، مالک داشته باشد و مالکیت آن زمین و ساختمان بین آنها همچنان بصورت مشترک و مشاعی باقی مانده و افراز و جدا نشده است.
یک ویژگی بسیار مهم که در ذات و مفهوم ملک مشاعی وجود دارد این است که هیچ جزئی از ملک مشاعی را نمی توان بدون مالکیت همه مالکان، تصور کرد.
یعنی فرض بفرمایید در یک آپارتمان ۲۰۰ متری چهار خوابه ۴ نفر ، مالکیت مشاعی دارند.
هر یک از مالکان یکی از ۴ اتاق این آپارتمان را با توافق مالکان دیگر به خود اختصاص داده است و از آن استفاده می کند.
بر اساس ظاهر قضیه نمی توان گفت که سه شریک دیگر نسبت به اتاق مورد بهره‌برداری شریک چهارم، هیچ گونه مالکیت و حقی ندارند. مالکیت مشاعی بدین معناست که سه شریک دیگر نیز در آن اتاق هر کدام یک و نیم دانگ ، شریک هستند.
اشاعه و مفهوم آن در مالکیت مشاعی
مالکیت مشاعی ۴ نفر بر آپارتمانی که مثال زدیم بدین معنی است که در هر متر و در هر آجر و در هر جزئی از آن ساختمان جریان دارد.
به قول حقوقدانان، مالکیت هر ۴ نفر در همه اجزای آپارتمان ، اشاعه پیدا می‌کند.
اشاعه جزء ویژگی‌ها و ذات مالکیت مشاعی است و بدین معنی است که مالکیت مشاعی همه شرکا در هر جزئی از آن ساختمان جاری است و نمی توان هیچ جزئی از آن ساختمان و آپارتمان را تصور نمود که شرکای دیگر نسبت به آن جزء ، حقی نداشته باشند.
هر مالکی در ملک مشاعی نسبت به همه اجزای آن ملک، به نسبت سهم خود حق مالکیت دارد.
در آپارتمانی که مثال زدیم فرض بفرمایید که هر یک از آن چهار نفر، به نسبت یک و نیم دانگ، مالکیت داشته باشد.
در این آپارتمان ، اشاعه مالکیت در ملک مشاع ، یعنی اینکه در هر یک از اتاق ها و در پذیرایی و در همه اجزای آن آپارتمان ، مالکیت یک و نیم دانگی آن شریک برقرار است.
هیچ یک از شرکای ملک مشاع نمی تواند به مالکان مشاع دیگر بگوید که شما در این قسمت از ملک مشاع یا ساختمان مشاع حق مالکیت ندارید.
معنی ملک مشاع در همه این نکاتی که مطرح کردم نهفته است.
پیامد اشاعه در مالکیت مشاعی
این ویژگی در ملک مشاعی (اشاعه) سبب می شود که بهره برداری از ملک مشاعی، پیچیدگی ها و شرایط سختی پیدا کند.
هیچ از مالکین مالکان مشاعی نمی تواند در ملک مشاعی، بدون رضایت بقیه شرکا اقدام به تصرف و بهره‌برداری کند.
اگر حتی یکی از مالکین مشاعی ولو آنکه سهم مالکیت او بسیار ناچیز و کوچک هم باشد نسبت به بهره برداری و تصرف سایر شرکای مشاع، ناراضی باشد می تواند به دادگاه مراجعه کند و درخواست تخلیه ملک مشاعی را بنماید.
لزوم اتفاق نظر مالکان برای بهره برداری از مال مشاع
در این حالت، دادگاه حکم به تخلیه ملک مشاعی خواهد داد اما از این جهت که تصرف مدعی و دادبرده در آن ملک، مستلزم رضایت بقیه شرکاست اجرای احکام دادگاه، ملک تخلیه شده را بدون رضایت بقیه شرکا به تصرف مدعی و دادبرده نیز نخواهد داد.
بنا به درخواست دادبرده (محکوم به) حکم تخلیه اجرا خواهد شد و ملک مشاع، تخلیه خواهد گردید اما به تصرف دادبرده نیز داده نخواهد شد.
ملک مشاعی در این حالت تخلیه خواهد شد و بدون متصرف باقی خواهد ماند مگر آنکه همه شرکا (به اتفاق) برای تحویل دادن ملک به یکی از شرکا یا به فرد دیگر رضایت داشته باشند.
در سایت آنی مشاور نیز نوشته های زیادی درباره افراز املاک مشاعی و تفکیک و پایانکار ساختمان و مسأیل ثبتی و شهرداری مرتبط با املاک، منتشر کرده ام که مطالعه آنها را به علاقه‌مندان، پیشنهاد می کنم.
به ویژه نوشتار زیر را مطالعه فرمایید :
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.