شرح و تحلیل اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران بخش نخست

اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران

سرانجام پس از سال‌ها کشمکش داخلی و فرامرزی و بین المللی درباره اساسنامه فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران در جلسه مجمع عمومی روز شنبه هشتم آذرماه ۱۳۹۹ اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران که پیش از این مورد تایید فیفا و وزارت ورزش و جوانان قرار گرفته بود با رای قاطع به تصویب رسید.

بدین ترتیب ، یک تحول راهبردی زیرساختی بسیار مهم در فدراسیون فوتبال ایران رقم خورد.

در این نوشتار ، بدون توجه به هر مسأله و حاشیه دیگری صرفا به گونه ای کوتاه به شرح و تحلیل اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران می پردازم.

همچنین بخوانید :

 

تحلیلی بر شدت و ماهیت مهمترین تعارضات و موانع در فدراسیون فوتبال

 

پیش از پرداختن به تحلیل اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران، بیان چند نکته ضرورت دارد:

 

الف) تا لحظه انتشار این شرح و تحلیل بر روی سایت شخصی صادق رئیسی کیا هیچ نسخه رسمی منتشرشده ای از اساسنامه مصوب جدید ( اساسنامه تصویب شده در جلسه مجمع عمومی مورخ هشتم آذرماه ۱۳۹۹ فدراسیون فوتبال ایران) بر روی پایگاه رسمی فدراسیون فوتبال ، وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک ایران دیده نشد.

 

شرح و تحلیل اینجانب بر روی نسخه ای از اساسنامه است که از طریق دوست فرهیخته، جناب آقای علی دهقانی بدست من رسیده است.

 

ب) اصل شفافیت ، اقتضا می کند فدراسیون فوتبال ایران و وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک، نسخه مصوب و رسمی از اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران را حداقل بر روی پایگاه های اینترنتی خود منتشر کنند.

شفافیت در قانون گذاری و شفافیت در اطلاع رسانی نسبت به قوانین را باید از همین نقطه آغاز کرد. به ویژه آنکه اساسنامه ها مهمترین سند حیات بخش سازمان ها و مهمترین سند درباره صلاحیت ها و ملاک های تصمیم گیری آنهاست.

 

ج) در جریان این شرح و تحلیل، بعضی از مواد اساسنامه جدید با اساسنامه قبلی مقایسه شده است. در نظر داشته باشید که نسخه رسمی منتشر شده از اساسنامه قبلی فدراسیون فوتبال (اساسنامه مصوب ۱۳۸۶/۰۴/۱۱ هیات رئیسه انتقالی و مصوب مجمع مورخ ۱۳۹۰/۱۰/۰۴) به گونه ای که اطمینان حاصل شود آنچه درباره آن صحبت می کنیم دقیقا همان اساسنامه مصوبه مجمع سابق فدراسیون فوتبال ایران است بطور رسمی در دسترس نمی باشد. بنابراین بر اساس نسخه غیررسمی اساسنامه سابق، به شرح و تحلیل می پردازیم.

 

امیدوارم دست اندرکاران فدراسیون های ورزشی ایران و وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک ایران با انتشار نسخه رسمی و نهایی اساسنامه همه فدراسیون های ورزشی به این جنجال ها و مباحث پایان بخشند.

 

د) حداقل از کسانی که خود را در زمینه حقوق ورزشی یا مسایل حوزه ورزش ایران ، مدعی و صاحب نظر می دانند امید و انتظار می رود اولا هنگام کپی برداری کلی یا جزیی از این مطلب، رسم امانت را بجا آورند و منبع مطلب را با تصریح به نام من و نشانی پایگاه اینترنتی من ، صراحتا بیان کنند و ثانیاً بخاطر داشته باشند سوابق من و تاریخ انتشار این مطلب بر روی سایت شخصی صادق رئیسی کیا بخوبی برای مخاطبان و اهالی گرانقدر و فرهیخته ورزش ، روشن خواهد کرد که چه کسی تولید محتوا کرده و چه کسی ، کپی برداری و فریبکاری نموده.

 

پس از بیان نکات بالا می پردازم به شرح و تحلیل کوتاه حقوقی نسبت به اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران

 

۱- اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران مشتمل بر ۸۸ ماده است در حالی که اساسنامه پیشین ۸۵ ماده داشت.

 

۲- بخش تعاریف در اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران که بدون اختصاص شماره یا کد و پیش از آغاز شماره مواد ، تحت عنوان «تعاریف» مطرح شده ۲۰ اصطلاح و کلید واژه مهم و پرکاربرد را تعریف نموده که در جای خود یک اصلاحیه بسیار ارزشمند یک نقطه قوت درخشان نسبت به اساسنامه پیشین است. اصولاً تعریف اصلاحات و کلیدواژه ها در قوانین، آنها را به حقیقت قانونی تبدیل می کند و کاهش ابهام و اختلاف در اجرا و تفسیر قوانین را در پی دارد.

 

۳- اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران، مجمع عمومی فدراسیون فوتبال را به عنوان رکن قانونگذار معرفی و تعریف کرده که یک نقطه قوت و شفافیت ساز است. در بند ۱ ماده ۲۰ اساسنامه پیشین، مجمع عمومی فدراسیون فوتبال به عنوان رکن تصمیم گیر نیز معرفی شده بود.

اصولاً مجامع عمومی در بنگاه های اقتصادی را باید بلحاظ اصول حقوقی، رکن قانونگذار دانست نه رکن اجرایی و تصمیم گیر.

 

این مبحث ، توضیحات مفصلی دارد که در آینده به آن خواهم پرداخت.

 

۴- ماده یک اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال مشتمل بر ۴ بند است که تحت عنوان «نام، مقر، شکل حقوقی» نسبت به ماده یک اساسنامه پیشین، یک بند بیشتر دارد. بند ۴ ماده یک اساسنامه جدید که تازگی دارد درباره پرچم، سمبل، نام اختصاری و لوگوی فدراسیون فوتبال و ثبت آنها برابر مقررات ایران ، سخن گفته است.

 

همه این چهار مورد یعنی پرچم، سمبل، نام اختصاری و لوگو ، از جنبه ماهیتی، اجزای هویت و بخشی از مندرجات اختصاصی شناسنامه ملی و بین المللی اشخاص به شمار می روند و از جنبه تجاری و اقتصادی ، بخشی از هویت و نشان تجاری جامع آن شخص هستند که دیگر اقدامات و اجزای برندینگ بر استفاده و اعتبارگیری تجاری از اینها استوار می شود.

 

پرچم در قوانین ایران بطور مشخص، تعریف قانونی ندارد.

 

پرچم، واژه ای پارسی است و بلحاظ حقوقی و عرفی، به نشانی گفته می شود که مشتمل بر نماد، نوشته، رنگ و طرح است و امروزه برای معرفی هویت، تمایز ، باور و اهداف یک شخصیت حقوقی (اعم از کشور یا سازمان و شرکت و موسسه و حزب و کانون و ….) بکار می رود.

 

برابر بند د ماده 32 قانون ثبت علائم و اختراعات ایران مصوب هفتم آبان ماه ۱۳۸۶ پرچم کشورها و پرچم سازمان های بین المللی به عنوان علامت تجاری قابل ثبت نمی باشد.

 

ثبت تجاری پرچم فدراسیون فوتبال ایران در اداره ثبت علائم تجاری ایران باید از طریق ثبت علامت تجاری انجام شود. یعنی نماد و نوشته و رنگ و طرح مورد نظر باید به صورت علامت تجاری ثبت گردد و بعداً روی پرچم یا سربرگ یا سایت و…. مورد استفاده قرار گیرد.

 

سمبل یا نماد ، یک نشان مفهومی است که در قواره یک شکل یا حالت یا طرح و رنگ و…به معرفی یک چیز یا یک باور و هدف یا یک فعالیت یا یک رویداد می پردازد.

سمبل باید بصورت علامت تجاری در اداره ثبت علایم و مالکیت فکری ایران به ثبت برسد تا استفاده از آن قابلیت انحصاری قانونی و تجاری پیدا کند.

 

نام اختصاری عبارت است از مجموعه ای از دو یا چند حرف که برگرفته از اجزای نام یک شخص است.

نام اختصاری هم برای آنکه علامت تجاری شناخته شود باید در اداره ثبت علایم و مالکیت فکری ایران به ثبت برسد. در بخش تعاریف اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران، نام اختصاری انگلیسی IRIFF برای معرفی فدراسیون فوتبال ایران بکار رفته است.

 

برابر بند د ماده 32 قانون ثبت علائم و اختراعات ایران مصوب هفتم آبان ماه ۱۳۸۶ نام کامل یا اختصاری کشورها و سازمان های بین المللی به عنوان علامت تجاری ، قابل ثبت نمی باشد.

 

نامواره یا لوگو یا آرم که بلحاظ مفهومی در درجه پایین تری نسبت به نماد و سمبل قرار می‌گیرد به معنی علامتی است که اشخاص از آن برای شناساندن یا تبلیغ محصولات یا خدمات خود از آن استفاده می کنند.

فدراسیون فوتبال ایران می تواند برای معرفی لیگ های یک و دو فوتبال یا لیگ فوتبال بانوان یا لیگ فوتبال ساحلی و….از نامواره یا لوگوی ویژه و ثبت شده خاصی در آن مورد استفاده کند.

 

نامواره یا لوگو یا نشان تجاری باید بصورت علامت تجاری در اداره ثبت علایم و مالکیت فکری ایران به ثبت برسد تا استفاده از آن قابلیت انحصاری قانونی و تجاری پیدا کند.

اما مهمترین نکته در ماده یک اساسنامه جدید درباره تعریف و ماهیت فدراسیون فوتبال ایران است که در بند ۱ ماده ۱ آمده است.

 

این بند فدراسیون فوتبال ایران را بلحاظ ماهیت حقوقی یک موسسه مستقل دانسته و بدین ترتیب آن را شرکت قلمداد نکرده است.

این بند ، فدراسیون فوتبال ایران را موسسه ای غیرانتفاعی، غیر دولتی و دارای شخصیت حقوقی مستقل، دانسته که مطابق مقررات جمهوری اسلامی ایران برای مدت نامحدود تشکیل شده است.

 

موسسه غیرانتفاعی در تعریف حقوقی به معنی موسسه ای است که هدف آن صرفا کسب سود و تجارت نیست.

ماده ۲ اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال که در بیان اهداف فدراسیون فوتبال ، روی جنبه های غیرتجاری و غیراقتصادی تاکید بیشتر دارد بطور روشن تری منظور از غیر انتفاعی بودن موسسه فدراسیون فوتبال را بیان داشته است.

 

البته غیرانتفاعی بودن موسسه فدراسیون فوتبال ایران به معنی آن نیست که فدراسیون فوتبال نمی‌تواند فعالیت اقتصادی و تجاری داشته باشد بلکه فقط منظور این است که این فدراسیون همانند شرکتها صرفاً برای کسب سود و انجام فعالیت اقتصادی تاسیس نشده است.

فدراسیون فوتبال می‌تواند ضمن اقدام برای تحقق اهداف غیرسودجویانه خود با رعایت مقررات مربوطه، به کسب سود و فعالیت های اقتصادی هم بپردازد.

 

منظور از غیردولتی بودن موسسه فدراسیون فوتبال ایران را بطور مشخص تر و عینی تر می توان در بندهای ۳ تا ۱۱ ماده ۲ و بندهای سه گانه ماده ۳ و بند ۳ ماده ۴ و ماده ۶ و ماده ۷ و متناسبا در دیگر مواد اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران ملاحظه و درک کرد.

 

برخورداری فدراسیون فوتبال از شخصیت حقوقی ، مسأله جدیدی نیست. شخصیت حقوقی فدراسیون فوتبال از زمان تاسیس آن محقق شده و تاکنون استمرار داشته است.

تاکید و تصریح اساسنامه جدید فدراسیون فوتبال ایران در این زمینه از دیدگاه حقوقی به این معنی است که فدراسیون فوتبال ایران می تواند برابر اساسنامه خود و مقررات جاری داخلی و بین المللی، مستقلاً و قانونا با اشخاص حقیقی یا حقوقی دولتی یا تعاونی یا خصوصی داخلی و با اشخاص و سازمان های بین المللی، همکاری و روابط تعهدآور برقرار سازد.

 

منظور از اینکه فدراسیون فوتبال ایران مطابق مقررات جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده این است که مقررات ایران ، ورزشی بنام فوتبال و وجود تشکیلات مستقل و غیردولتی بنام فدراسیون فوتبال را برای اداره و مدیریت حرفه ای فوتبال در قلمرو ایران را به رسمیت شناخته است.

 

۵- با لحاظ مقررات فیفا که ایران با عضویت در آن، رعایت الزامات و مقررات آن را پذیرفته است می توان گفت اطلاق مقررات قانون الحاق بندهای (۱۱)‌ و (۱۲) به قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیر دولتی مصوب ۱۳۷۶ که فدراسیون های ورزشی آماتوری را موسسه عمومی غیردولتی قلمداد کرده بود و اطلاق الگوی مصوب اساسنامه فدراسیون های ورزشی آماتوری جمهوری اسلامی‌ایران مصوب ۹ خرداد ۱۳۷۸ نسبت به فدراسیون فوتبال ایران در مواردی که با مقررات و الزامات فیفا مغایر باشد عملا غیرممکن است.

هر چند که شاید بتوان در حیطه داخلی و در حدی که با الزامات فیفا و کمیته بین المللی المپیک ، برخورد و تعارض نداشته باشد فدراسیون فوتبال ایران را همچنان موسسه عمومی غیردولتی و برخودار از مزایای اینگونه موسسات شناخت.

 

۶- برابر مقررات قانون تجارت ایران و آیین نامه ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری و اصلاحیه های بعدی آن اساسنامه اصلاح شده جدید فدراسیون فوتبال ایران باید در اداره ثبت شرکتها به ثبت برسد و در روزنامه رسمی کشور منتشر و آگهی گردد.

 

۷- در نظر داشته باشیم که بخشی از قوانین و مقررات داخلی صنعت و ساختار ورزش ایران باید در جهت رفع مغایرت با الزامات بین المللی ، اصلاح گردد.

صرف اصلاح اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران و انطباق آن با نمونه اساسنامه مورد تأیید فیفا به تنهایی برای رفع همه مشکلات و نارسایی‌های صنعت ورزش ایران کافی نیست.

 

همچنین بخوانید :

 

جزئیات اصلاح اساسنامه فدراسیون فوتبال

 

صادق رئیسی‌کیا

نهم آذرماه ۱۳۹۹