چک الکترونیکی در آستانه ورود به سامانه بانکی ایران

رمزچک یا چک الکترونیکی چیست؟

در قوانین ایران، تعریف روشنی از چک‌رمز یا چک الکترونیکی وجود ندارد. در اصلاحیه ای که مجلس شورای اسلامی در آبان ماه ۱۳۹۷ نسبت به قانون صدور چک، اعمال نمود و در پنجم آذرماه ۱۳۹۷ در روزنامه رسمی کشور منتشر گردید و از بیست و یکم آذرماه ۱۳۹۷ لازم الاجرا شده است تبصره ای به ماده یک قانون صدور چک الحاق شد که (بدون تعریف از رمز‌چک یا چک الکترونیک) بیان داشته است:

قوانین و مقررات مرتبط با چک حسب مورد ، راجع به چک هایی که به شکل الکترونیکی (داده پیام) صادر می شوند نیز لازم الرعایه است.

بانک مرکزی مکلف است ظرف مدت یک سال پس از لازم الاجرا شدن این قانون، اقدامات لازم در خصوص چک های الکترونیکی (داده پیام) را انجام داده و دستورالعمل‌های لازم را صادر نماید.

پیش از این به موحب قانون تجارت الکترونیکی که در سال ۱۳۸۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید درباره سند الکترونیکی و داده پیام و….مقررات نسبتا مناسبی برای ساماندهی مباحث قانونی تجارت الکترونیک ، وضع شده بود اما به چک الکترونیکی (رمز‌چک) اشاره ای نشده بود.

این نخستین بار است که در مقررات تجاری ایران به چک الکترونیکی (رمز‌چک) اشاره می شود.

تعریف ساده از چک الکترونیکی یا رمز‌چک

رمز‌چک در حقیقت یکی از انواع اسناد تجاری الکترونیکی است که به صورت داده پیام به عنوان یک نماد از یک واقعه حقوقی (صدور و انتقال چک) در یک واسط و بستر الکترونیکی به گونه ای آسان و ایمن، تحت مقررات و شرایط بانک مرکزی ایران مبادله می گردد و اوصاف اصلی و کلی چک کاغذی را نیز دارد.

ویژگی های رمز‌چک یا چک الکترونیکی

۱- صدور و گردش چک الکترونیک یا رمز‌چک در سامانه بانکی کشور، نیازمند تدوین و ابلاغ مقررات لازم از سوی بانک مرکزی ایران است که قرار است تا پیش از بهمن ماه ۱۳۹۹ تدوین و ابلاغ گردد.

۲- استفاده از رمز‌چک ، نیازمند استفاده صادر کننده و انتقال دهنده از امضای الکترونیکی است.

۳- با اجرای قانون جدید صدور چک به ویژه با توجه به تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک، صدور چک در وجه حامل، عملا ظرف چند سال آینده در سامانه های تجاری و بانکی ایران، منسوخ خواهد گردید.

برابر ترتیبات مندرج در اصلاحیه جدید قانون صدور چک، همه چک ها در وجه شخص معین ، صادر خواهند شد.

۴- پشت نویسی چک (ظهرنویسی) نسبت به رمز‌چک یا چک الکترونیکی از روش سنتی به روش الکترونیکی ، تغییر وضعیت خواهد داد.

بدین معنی که نقل و انتقالات چک از جمله ظهرنویسی آن برابر اطلاعات و مندرجات ثبت شده در سامانه های الکترونیکی بانک‌ها قابل قبول و مورد حمایت خواهد بود.