وصول چک از طریق شورای حل اختلاف

روش و مراحل پیگیری وصول چک از طریق شورای حل اختلاف

در ادامه نوشتارهای کاربردی و تخصصی که درباره نکات کلیدی و کاربردی درباره چک و از جمله بایسته های صدور چک و بایسته های دریافت چک و نیز اوصاف چک های نقد نشدنی در سایت شخصی صادق رئیسی کیا منتشر گردیده و در دسترس فعالان اقتصادی و اهالی بازار و کسبه، قرار گرفته است در این نوشتار که به قلم آقای محمد رئیسی کیا می باشد به طرح بایسته های وصول وجه چک از طریق شورای حل اختلاف می پردازیم.

فرایند طرح دعوی مطالبه وجه چک در شورای حل اختلاف از آغاز تا زمانی که به صدور اجراییه و وصول وجه چک، منتهی می شود به شرح زیر به گونه ای مفید، کوتاه و کارگشا توضیح داده شده است:در مقدمه نوشتار لازم است یادآوری کنم که به موجب ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف که در تاریخ دهم آبان ماه 1394 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و تا سه سال به طور آزمایشی اجراء می گردد رسیدگی به دعاوی مالی مربوط به اموال منقول از جمله دعوی مطالبه وجه چک تا مبلغ دویست میلیون ریال در صلاحیت شورای حل اختلاف است و دادگاههای عمومی به این دعاوی رسیدگی نخواهند نمود.

البته ذکر این نکته ضرورت دارد که وظیفه اصلی شورای حل اختلاف، صلح و سازش بین اشخاص و ترویج شیوه های غبرقضایی حل اختلاف در بین مردم و جلوگیری از ورود حجم زیاد پرونده به دادگاه هاست.

مراحل و روش طرح دعوی مطالبه وجه چک تا بیست میلیون تومان از طریق شورای حل اختلاف به ترتیب زیر است:

1- دریافت گواهینامه عدم پرداخت وجه چک از بانک، را فراموش نفرمایید. تا هنگامی که گواهینامه عدم پرداخت وجه چک را از بانک مربوطه دریافت ننموده باشید نمی توانید علیه صادرکننده چک و ظهرنویس ها اقامه دعوی نمایید.

2- در کدام شورای حل اختلاف، طرح دعوی کنیم؟

دارنده چکی که مبلغ آن دویست میلیون ریال یا کمتر باشد پس از آن که اقدام به برگشت زدن چک و دریافت گواهی عدم پرداخت نمود باید در شورای حل اختلاف محل، به ترتیب زیر، طرح دعوی کند. قابل ذکر است که رعایت ترتیب زیر، جنبه الزامی ندارد:

الف) در شورای حل اختلاف محل اقامتگاه خوانده دعوی اعم از اینکه صادرکننده چک برگشتی باشد یا ظهرنویس یا ضامن.

ب) اگر خوانده (صادرکننده چک برگشتی یا ظهرنویس یا ضامن) در ایران، اقامتگاه نداشته باشد دعوی مطالبه وجه چک تا بیست میلیون تومان را باید در شورای حل اختلاف محلی که خوانده (صادرکننده چک برگشتی یا ظهرنویس یا ضامن) در آنجا سکونت موقت دارد اقامه نماید.

ج) اگر خوانده (صادرکننده چک برگشتی یا ظهرنویس یا ضامن) در ایران، نه اقامتگاه داشته باشد و نه محل سکونت موقت، در شورای حل اختلاف محلی که خوانده (صادرکننده چک برگشتی یا ظهرنویس یا ضامن) در آنجا اموال غیر منقول، داشته باشد باید اقامه دعوی نمود.

د) اگر خوانده (صادرکننده چک برگشتی یا ظهرنویس یا ضامن) در ایران، نه اقامتگاه داشته باشد و نه محل سکونت موقت و نه اموال غیرمنقول، در شورای حل اختلاف محلی که خواهان (دارنده چک برگشتی) در آنجا اقامت دارد باید طرح دعوی نمود.

3- توجه داشت حواله های صادره از سوی موسسات مالی و اعتباری و صندوق های قرضه الحسنه از شمول قانون چک مستثنا هستند و بعضی از مزایای مهم چک، را دارا نمی باشند از جمله اینکه قابل وصول از طریق اجرای ثبت نیستند و امکان درخواست تامین خواسته روی آنها فراهم نیست و….

 البته این نوع حواله ها یک نوع ادله برای اثبات طلب دارنده آن، به شمار می روند و نشان می دهد که صادر کننده حواله به دارنده حواله، بدهکار است و برای مطالبه وجه این حواله ها نیز باید از طریق شورای حل اختلاف، اقدام کرد.

4- برای اقدام به وصول چک، از طریق شورای حل اختلاف باید دعوی مطالبه وجه چک تا بیست میلیون تومان را در کاربرگ های (فرم های) دادخواست مخصوص شورای حل اختلاف وارد و به شواری حل اختلاف، تسلیم نمایید. تعدا نسخه های دادخواست به عدد خواندگان به اضافه یک نسخه خواهد بود.

به طور مثال، اگر فقط قصد طرح دعوی علیه صادرکننده چک را دارید باید دادخواست مطالبه وجه چک را به تعداد دو نسخه تهیه و به شورای حل اختلاف ارائه نمائید و اگر قصد طرح دعوی علیه صادرکننده و یکی از ظهرنویسان را دارید (یعنی علیه دو نفر) باید دعوی مطالبه وجه چک را در سه نسخه دادخواست، تنظیم و مطرح فرمایید.

5- هزینه دادرسی طرح دعوی مطالبه وجه چک در شورای حل اختلاف که در قالب تمبر دادرسی، پرداخت می شود برابر ماده 3 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 و اصلاحات آن و برابر بخشنامه چهارم خردادماه 1395 رئیس قوه قضائیه و تعرفه های قضایی سال 1395 تا مبلغ 20 میلیون تومان، دو و نیم درصد می باشد که پیش از دستور ارجاع دادخواست به شعبه، باید پرداخت گردد.

6- پس از طی مراحل بالا و پرداخت هزینه دادرسی، دادخواست مطالبه وجه چک تا 20 میلیون تومان به رئیس شورای حل اختلاف، ارایه می شود و در صورت کامل بودن دادخواست رئیس شورای حل اختلاف، آن را به یکی از شعب شورای حل اختلاف، ارجاع می دهد.

7- پس از دریافت دستور رئیس شورای حل اختلاف از سوی شعبه مربوطه، مدیر دفتر آن شعبه، دادخواست دریافتی را به رویت قاضی شعبه، رسانده و دستور قاضی شعبه مبنی بر تعیین وقت ( روز،ماه،سال) و انجام مراحل ابلاغ را اخذ می نماید.

وقت رسیدگی شورای حل اختلاف، ممکن است بین یک هفته تا دو ماه از تاریخ دادخواست باشد. این موضوع بسته به نوع و حجم و ساعات کار شورا در مراکز استان یا شهرستان یا شهرها دارد.

8- ابلاغ دادخواست مطالبه وجه چک، به خوانده یا خواندگان دعوی، می تواند به صورت واقعی و یا قانونی انجام شود.

ابلاغ واقعی وقتی صورت می گیرد که نسخه دوم دادخواست، به نشانی که خواهان در دادخواست برای شخص خوانده قید کرده است ارسال و به شخص خوانده ابلاغ می شود و از خوانده، رسید ابلاغ دریافت می گردد.

اما ابلاغ قانونی، وقتی صورت می گیرد که برگه ابلاغیه در نشانی تعیین شده به یکی از بستگان یا خدمتکاران یا کارمندان خوانده که سن آنها برای تشخیص اهمیت برگه ابلاغ، کافی باشد ابلاغ می گردد یا در صورت مجهول المکان بودن شخص خوانده و یا شناخته نشدن نشانی کنونی، از طریق انتشار آگهی از طریق روزنامه کثیر الانتشار با هزینه خواهان انجام می گردد.

(که البته این هزینه بعدا از شخص خوانده، قابل وصول است  به شرطی که خواهان در قسمت خواسته های دادخواست، هزینه دادرسی به انضمام کلیه خسارات قانونی را نیز درخواست نموده باشد)

9- برابر بند ج ماده 108 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی چون چک، یکی از اوراق تجاری است خواهان در دعوی مطالبه وجه چک، می تواند قبل از تقدیم دادخواست یا حین تقدیم دادخواست و یا قبل از ختم رسیدگی در شورای حل اختلاف، تامین خواسته را درخواست نماید.

دقت شود که تامین خواسته در این مورد وقتی قابل قبول برای شورای حل اختلاف است که چک، در موعد مقرر برگشت، خورده و گواهینامه عدم پرداخت از بانک، دریافت شده باشد.

از مزایای قانونی تامین خواسته روی چک، می توان به امکان مسدود کردن حساب بانکی خوانده، توقیف خودرو خوانده، توقیف ملک و همچنین توقیف یک چهارم تا یک سوم حقوق کارمندان، پیش از صدور حکم قطعی، اشاره نمود.

یعنی می توان فعلا معادل وجه چک را از اموال و دارایی های صادرکننده چک، به صورت موقت، بازداشت کرد تا در صورت صدور حکم قطعی بتوان حداقل همان اموال را وصول نمود.

10- شورای حل اختلاف برای وقت تعیین شده که معمولاً بعد از ظهرها می باشد طرفین را دعوت به رسیدگی می نماید و در وقت رسیدگی، طرفین متناسب با ادله و مستنداتی که دارند به ارائه توضیحات و مستندات و مدارک خود پرداخته و به سوالات احتمالی قاضی شورای حل اختلاف پاسخ می دهند.

برابر ماده 25 قانون شورای حل اختلاف، در صورتی که خوانده در جلسه رسیدگی شورای حل اختلاف حاضر شده باشد رای صادره نسبت به او حضوری و در صورت عدم حضور خوانده، رای صادره نسبت به او غیابی خواهد بود و در این صورت محکوم علیه، می تواند برابر ماده 26 قانون شورای حل اختلاف، به رای غیابی صادره اعتراض نماید.

پس از پایان جلسه رسیدگی، شورای حل اختلاف در همان جلسه یا برابر ماده 295 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی حداکثر تا یک هفته اقدام به صدور رای می نماید که برابر ماده 27 قانون شوراهای حل اختلاف مصوب دهم آبان ماه 1394 این رای تا 20 روز از تاریخ ابلاغ، در دادگاه عمومی حقوقی حوزه قضایی که شورای حل اختلاف در آن قرار دارد قابل تجدیدنظرخواهی می باشد.

11- پس از آنکه رای شورای حل اختلاف به دلیل عدم اعتراض یا رد اعتراض طرف مقابل، قطعی شد نوبت به اجرای آن توسط دایره اجرای احکام مدنی دادگاه می رسد.

اگر شما از طریق تامین خواسته یا تودیع خسارات احتمالی قبلاً اقدام به بازداشت اموال طرف مقابل نموده باشید در صورت کامل بودن مبلغ و یا برحسب نیاز، مبلغی که در صندوق دادگستری واریز شده را بنا به درخواست شما در اجرای حکم صادره پس از طی مراحل قانونی، به شما پرداخت خواهند نمود.

این درخواست باید به شخص محکوم، ابلاغ گردد و تا مدت 30 روز قابل اعتراض از طرف او می باشد و اگر این مدت هایی که ذکر شد طی شود مبلغ تودیع شده به حساب شما واریز خواهد شد. ذکر این نکته مهم، لازم است که اگر رای شورای حل اختلاف، غیابی صادر شده (یعنی طرف مقابل در جلسه رسیدگی حاضر نشده و لایحه ای هم نداده باشد) شخص خواهان در هنگام درخواست اجرای حکم غیابی باید یک ضامن به دایره اجرای احکام، معرفی کند تا بتواند مفاد اجرائیه دادگاه را به اجرا بگذارد.

پس از صدور اجرائیه از طریق دادگاه و ابلاغ اجراییه به شخص محکوم، وی مکلف است برابر ماده 34 قانون اجرای احکام مدنی ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه، مفاد اجرائیه را به اجراء بگذارد یا مال معرفی کند و ظرف مدت مزبور، صورت جامع دارایی خود را تسلیم نماید که در اینجا خوانده می تواند صدور حکم بر اعسار خود را نیز درخواست کند.

12- در مورد چک هایی که از سوی اشخاص حقوقی(شرکت ها) صادر شده و به علت کسر موجودی، به صدور گواهینامه عدم پرداخت از سوی بانک منجر می شوند و به دنبال صدور حکم قطعی بر محکومیت شرکت و نیز در پی صدور اجرائیه، شرکت از پرداخت وجه آنها طفره می رود محکوم له، یعنی شخصی که حکم به نفع او صادر شده است (دادبرده) می تواند تقاضای اعلان ورشکستگی آن شرکت را برابر ماده 412 و ماده 413 قانون تجارت از طریق دادگاه درخواست نماید.

25 پاسخ
  1. Mohamad_6956@yahoo.com گفته:

    سلام يك فقره چك بمبلغ ١٥ م تومان صادر كردم كه مبلغ ٥/٨٠٠ به اون شخص رساندم ولي ايشان يك بار در دادگاه شكايت كردن كه در جلسه رسيذگي به علت اينكه خود ايشان طلبكار هستن و كسي كه گواهي عدم پرداخت از بانك گرفته شخص ديگري بوده(دوست ايشان) دعوا رد شد و پرونده خاتمه يافت. حالا بعد از مدتي دوباره ابلاغيه دستم رسيد كه در شوراي حل اختلاف شكايت كرده با اسم شخص ديگري نه اون شخص كه از من طلب داره، درضمن چك در وجه حامل مي باشد، تكليف چيست؟

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      رهنمود مورد نظر شما مستلزم ملاحظه و مطالعه مدارک و مستندات شما و رای قبلی صادره و نیز مستلزم پرداخت حق المشاوره و مشاوره تلفنی یا حضوری است.
      در صورت تمایل با دفترم به شماره ۰۲۱۸۸۳۲۳۲۷۹ تماس حاصل فرمایید.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  2. علی گفته:

    با سلام و تشکر از شما
    یک چک 4 میلیونی برای با فرصت یک ماهه صادر کردم و دارنده چک پساز 5ماه چک را برگشت زده و در شورای حل اختلاف شکایت کرده
    دو سؤال دارم:
    1- بنده در شهر دیگری سکونت دارم و امکان حضور در تاریخ ذکر شده برای بنده وجود ندارد. کاری میتونم بکنم که طرف بیاد شورای حل اختلاف شهر خودم شکایت کنه یا خیر؟ اگرنه باید لایحه دفاع بدم؟
    2- آیا شکایتش ممکنه به این منجر بشه که کیفریبشه و برام زندان حکم کنن؟
    ممنونم

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      رهنمودهای مورد نظر شما مستلزم ملاحظه و مطالعه دقیق مدارک و مستندات شما و پرداخت حق المشاوره و مشاوره تلفنی یا حضوری است.
      در صورت تمایل با دفترم به شماره ۰۲۱۸۸۳۲۳۲۷۹ و 02188321088 تماس حاصل فرمایید.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  3. رضا صیدی گفته:

    با سلام من یک جک از شخصی دارم که در تاریخ جک برگشت خورده و در شورای حل اختلاف هم رفتم و صاحب جک در جلسه آخر آمده و قبول کرده به من بدهکار ولی توان پرداخت آن را فعلا ندارد ولی از لحاظ مالی مشکل ندارد هم ماشین دارد هم خونه وهم چندین زمین
    من باید چکار کنم؟
    مبلغ چک هم ۱۶ میلیون بوده
    خواهش میکنم راهنمایی کنید
    با کمال تشکر

    پاسخ
  4. رضا صیدی گفته:

    من صیدی ام که سوال بالا را پرسیدم من اطلاعات کافی از مکان ملک و اموال ایشان ندارم‌.
    چطور میتوانم تامین خواسته بگیرم؟
    آیا وظیفه شواری حل اختلاف هست که اموال یا خودرو را شناسایی کند یا من باید معرفی کنم؟
    صمیمانه از شما سپاسگزارم

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود سپاس.
      رهنمود مورد نظر شما مستلزم ارائه توضیحات تکمیلی و ملاحظه مدارک و نیز مستلزم پرداخت حق المشاوره است.
      در صورت تمایل برای تعیین وقت مشاوره و هماهنگی جهت پرداخت حق المشاوره با دفترم به شماره های ۰۲۱۸۸۳۲۳۲۷۹ و ۰۲۱۸۸۳۲۱۰۸۸ تماس حاصل فرمائید.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  5. حسینی گفته:

    عرض سلام و احترام. چند سال پیش چکی به مبلغ ۹۳۰ هزار تومان به شخصی دادم و بخاطر اختلاف حساب پرداخت نکردم. نامبرده اهل و ساکن شهرستان دیگری است و الان از شهر محل سکونت خود که چک نیز همانجا برگشت خورده اقدام قانونی کرده. آیا شورای حل اختلاف آن شهر صلاحیت رسیدگی دارد؟

    پاسخ
  6. سیروس گفته:

    باعرض سلام و احترام فراوان
    من یه چک به مبلغ4/5ملیون دارم که چهار ماه و ده روز از تاریخ چک میگزره چک رو برگش زدم و گواهی عدم پرداخت را از بانک گرفتم و به دفتر خدمات قضایی رفتم و درخواست تاخیر تادیه کردم و توقیف اموال.
    میخواستم بپرسم که چقدری طول می‌کشه تا اولین ابلاغیه به دست من و کسی که ازش شکایت کردم برسد و اینکه کلا چقدری زمان میبرد تا چکم را وصول کنم.

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      بستگی دارد به حجم پرونده های مراجع رسیدگی در شهرستان شما. معمولاً در خوش بینانه ترین حالت تا حدود یک سال طول می شد تا به مرحله صدور اجراییه برسید.
      سرافراز باشید

      پاسخ
  7. حسین گفته:

    سلام
    آیا یک نفر جهت یک فقره چک میتواند همزمان در 2 شعبه حل اختلاف در یک شهر مطالبه وجه چک و تامین خواسته نماید؟

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      یک طلب را دوبار نمی توان وصول کرد. اگر هم دعوایی مطرح شود و حتی اگر به صدور حکم نیز منجر شود در مرحله اجرای حکم، با اثبات پرداخت بدهی،مسئولیت مدیون، منتفی قلمداد خواهد شد.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  8. شهاب گفته:

    سلام.بنده مغازه دار بودم بیشتر چکهایی که میدادم زیر دومیلیون بود به علت ورشکستگی نتونستم چندتا از چکهام را پاس کنم که یکیش یک میلیون و وپانصدهزارتومان بود طرف مقابل نزدیک هشت ماه چکم را برگه کرد واز طریق شورا حل اختلاف اقدام کرد و تمام حساب هام مسدود کرد به یه بدبختی پولش جور کردم بهش زنگ زدم که چکم را بگیرم میگه باید ۳۰۰هزارتومان بابت خرج کردم بدی تا حسابت را باز کنم لطفا راهنمایی کنید . درضمن یک بار برام احضاریه شورا اومد که به شورا برم که نرفتم آیا امکان داره بعدازگذشت چند ماه به شورا مراجعه کنم تا مبلغ چک را قسطی پرداخت کنم

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      پرداخت مبلغ چک را بایستی موکول می کردید به برگرداندن لاشه چک. از اجرای احکام بخواهید لاشه چک را جهت تحویل به شما از طرف مقابل دریافت کند.
      سرافراز باشید.

      پاسخ
  9. حبیب گفته:

    با سلام..بنده یک چک در وجه حامل ب مبلغ بیست میلیون دارم ک از طریق ثبت اسناد اقدام کردم برای وصولش ولی متاسفانه نه ماشینی بنامش بود و ن حسابی ک موجودی داشته باشد و نه ملکی..میخاستم بدونم راه دیگری وجود دارد ک بتونم پولمو ازش بگیرم..در ضمن چک از حالت کیفری خارج شده بود فقط حقوقی میتونم اقدام کنم

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      اگر بدهکار اموالی که بتوان آنها را بازداشت کرد نداشته باشد تنها می توان به استناد قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی درخواست بازداشت او را نمود.
      سرافراز باشید

      پاسخ
  10. پروین گفته:

    سلام…من چند چک به مبلغ 15 تومن داشتم ….که قرار شد به صورت حضوری نقدا” پرداخت کنم ولاشه چک را بگیرم…وقتی رسید توسط طزفم نوشته وامضا شد وبه من داد …با رفتار بچه گانه ای لاشه چک را به من نداد….اگر دادخواست استرداد لاشه چک کنم وطرفم چک ویا چک ها به کسان دیگری داده باشد…چگونه می توانم لاشه چک را بگیرم؟؟؟

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      بازگرداندن لاشه چک اگر همچنان نزد خود این فرد باشد با طرح دعوا ممکن است. اگر چک را به شخص سومی منتقل کرده باشد دعوی استرداد لاشه چک به احتمال بسیار زیاد راه به جایی نخواهد برد ولی اگر دارنده چک، وجه چک را از طریق اجرای احکام از شما وصول کرده باشد شما می توانید علیه کسی که باید لاشه چک را در ازای دریافت وجه آن به شما باز می گرداند و این کار را نکرده است برای مطالبه وجه چک و خسارات وارده به خود، طرح دعوا کنید.
      سرافراز باشید

      پاسخ
  11. هستی سادات گفته:

    سلام و خسته نباشی
    دو سال پیش چک ۱۰ میلیون به مشاورحقوقی برای وصول دادم اما همچنان خبری نیس و هربار تماس می گیرم می گه من خارج شهرم پول ب حسابتون واریز میشه ایا امکان داره هنوز چک پول نشده باشه با توجه ب اینکه صادر کننده چک اموال داره و دندانپزشکه از طریق اجرایی هم اقدام کردم,و اینکه یکبار ۴۰۰ تومن هزینه دادرسی واسم واریز کرده

    پاسخ
    • صادق رئیسی کیا گفته:

      با درود و سپاس
      هم احتمال وصول چک وجود دارد و هم احتمال عدم وصول. به هر حال اگر به ایشان وکالت داده اید باید پاسخگوی شما باشند و اگر وکیل دادگستری، پاسخگوی تعهد خود نبود می توانید به مرجع ذیصلاح در کانون وکلا از او شکایت کنید.
      سرافراز باشید

      پاسخ
  12. حسن حسنی گفته:

    سلام.خسته نباشید ..من مغازه دارم و.یک فقره چک.یک میلیون و.پانصد هزارتومن از مشتری گرفتم و.پشت چک.رو.ب عنوان.ضمانت امضا کرده و.خرج کردم
    اکنون چک.پاس نشد و.شاکی از من شکایت کرد ب عنوان ضامن و.اکنون هیچ چیزی یا وسیله ب اسم من نیست ک حکم.توقیف بدن ایا میتونم اقساط کنم ؟؟؟؟

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *