هشدار: پیش از آغاز نوشتار، به اشخاصی که نوشتارهای من در روزنامه ها یا روی سایت شخصی یا وبلاگهایم را بدون ذکر منبع و بدون پیوند سایتم یا وبلاگهایم به نام خود یا دیگری به هر گونه ای منتشر می کنند متذکر می شوم که چشم به راه عواقب قانونی انتشار غیر مجاز و بدون اجازه نوشتارهایم باشند.
ذکر و باز نشر نوشتارهای من و هر نوشتاری که در روزنامه ها یا روی سایت شخصی و وبلاگهایم منتشر شده منحصراً با قید نام و نام خانوادگی ام و همراه با پیوند سایت و وبلاگهایم مجاز است.
برابر ماده 104 قانون تجارت ایران، اعضای هیات مدیره شرکت های با مسئولیت محدود، از بین شرکاء یا خارج از شرکای شرکت، حتی برای مدت نامحدود، انتخاب شوند. به عبارت دیگر، شرکت های با مسئولیت محدود در انتخاب اعضای هیات مدیره، نسبت به شرکت های سهامی، دو ویژگی مهم دارند:
نخست آنکه؛ در شرکت با مسئولیت محدود می توان اعضای هیات مدیره را از میان اشخاصی خارج از شرکاء انتخاب نمود در حالی که برابر ماده 107 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، در شرکت های سهامی، لزوماً اعضای هیات مدیره، از بین سهامداران انتخاب می شوند.
دوم آنکه؛ در شرکت با مسئولیت محدود، می توان اعضای هیات مدیره را برای مدت نامحدود، انتخاب نمود در حالی که برابر ماده 109 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، مدت مدیریت اعضای هیات مدیره در شرکت های سهامی نمی تواند در یک دوره، بیش از دو سال، تعیین شود.
این ویژگی ها به شرکت با مسئولیت محدود و مالکان آنها امکان بیشتری برای جذب مدیران نخبه، نوآور و کاردان را می دهد و پیاده سازی الگوی “مدیریت حرفه ای” (مدیر-کاردان) در برابر الگوی “مدیریت مالکانه” (مدیر-مالک)که در شرکت های سهامی از آن پیروی می شود را فراهم می سازد. همچنین شرکت با مسئولیت محدود را از برگزاری دوسالانه جلسات مجمع عمومی عادی برای انتخاب مدیران، بی نیاز می سازد.
در هر صورت، حتی در شرکت با مسئولیت محدود، همچون شرکت های سهامی، در جایی که گریزی از عزل اعضای هیات مدیره نباشد شرکای شرکت می توانند نسبت به عزل همه یا بعضی از اعضای هیات مدیره اقدام نمایند. در ادامه زنجیره نوشتارهایم که با هدف بیان بایسته های حقوقی برای مدیران شرکتها و فعالان اقتصادی و افزایش آگاهی های کاربردی آنان، طرح می گردد در این نوشتار، به بیان موارد و بایسته های عزل هیات مدیره در شرکت با مسئولیت محدود، می پردازم.
قید کلمه “نمایندگی” در ماده ۱۰۵ قانون تجارت حاکی از آن است که مدیران شرکت با مسئولیت محدود در حقیقت وکیل و نماینده شرکاء هستند و شرکا می توانند همچون هر فرد دیگری که حق دارد نماینده یا وکیل خود را تغییر دهد یا عزل نماید اعضای هیات مدیره شرکت با مسئولیت محدود را که وکیل یا نماینده آنها به شمار می رود کلاً یا بعضاً، با دلیل و بدون دلیل، اعم از آنکه از میان شرکاء باشد یا نباشد در هر زمان که خواستند عزل نمایند به ویژه اگر که در اساسنامه شرکت، هیچ شرط و محدودیتی در این مورد، تعیین نشده باشد و با توجه به ماده ۱۰۶ قانون تجارت، عزل اعضای هیات مدیره شرکت با مسئولیت محدود، حتی بدون توجه به مدت ماموریت و مدت عضویت آنها قابل انجام است.
تشکیل مجمع عمومی عادی برای عزل و حتی انتخاب اعضای هیات مدیره در شرکت با مسئولیت محدود، الزامی نیست مگر در جایی که شمار شرکای شرکت با مسئولیت محدود، بیش از 12 نفر باشد. ماده 109 قانون تجارت، بیان داشته که اگر شمار شرکای شرکت با مسئولیت محدود، بیش از 12 نفر شد، لزوما باید مجمع عمومی شرکاء را برای اتخاذ تصمیمات مربوط به شرکت با مسئولیت محدود، تشکیل داد.
برای شرکت های با مسئولیت محدود که تا 12 نفر شریک دارند انتخاب و عزل اعضای هیات مدیره شرکت با مسئولیت محدود بدون نیاز به تشکیل جلسه مجمع عمومی عادی، به روش اخذ رای از شرکاء (برابر ماده 106 قانون تجارت) انجام می شود و با تنظیم صورتجلسه ای که به امضای شرکای شرکت می رسد انتخاب یا عزل اعضای هیات مدیره شرکت، مورد تصریح و تصمیم قرار می گیرد.
اگر شمار شرکای شرکت با مسئولیت محدود بیش از 12 نفر بود برای اخذ رای از شرکای شرکت با مسئولیت محدود در جهت انتخاب و عزل اعضای هیات مدیره، باید تشریفات مربوط به برگزاری مجمع عمومی عادی یعنی دعوت از شرکاء و برگزاری جلسه مجمع عمومی عادی شرکاء برابر ماده 106 قانون تجارت و اساسنامه شرکت، انجام شود.
دعوت مجمع عمومی عادی شرکت با مسئولیت محدود برای انتخاب یا عزل اعضای هیات مدیره باید در گام نخست از سوی هیات مدیره و اگر آنان اقدام به دعوت و برگزاری مجمع عمومی عادی جهت انتخاب یا عزل هیات مدیره ننمودند در گام دوم از سوی هیات نظار و اگر آنان، اقدام به دعوت و برگزاری مجمع عمومی عادی جهت انتخاب یا عزل هیات مدیره ننمودند در گام سوم از سوی شریک یا شرکائی که حداقل یک، پنجم سرمایه شرکت با مسئولیت محدود را در اختیار دارند (با ملاک ماده 95 لایحه قانونی اصلاح قمستی از قانون تجارت) انجام پذیرد.
اگر در اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود، الزامی به برگزاری جلسه در محل خاصی (مثلا مرکز شرکت) نیامده باشد محل برگزاری مجمع عمومی عادی شرکت با مسئولیت محدود را مقام دعوت کننده مجمع عمومی عادی تعیین خواهد نمود. هر چند معمولا برگزاری جلسه مجمع در مرکز شرکت صورت می گیرد اما مدیران و دعوت کنندگان مجمع عمومی عادی شرکت با مسئولیت محدود اگر در اساسنامه شرکت با تصریحی، روبرو نباشند الزامی به رعایت این قاعده ندارند و می توانند محل تشکیل مجمع عمومی عادی شرکت با مسئولیت محدود را در نامه سفارش دعوت مجمع یا در آگهی دعوت مجمع، مشخص سازند. (دکتر ربیعا اسکینی، حقوق تجارت، جلد نخست ص ۲۳۵)
ترتیب و شکل دعوت مجمع عمومی عادی شرکت با مسئولیت محدود، برابر مفاد اساسنامه شرکت، و در صورت سکوت اساسنامه، برابر مقررات قانون تجارت خواهد بودخواهد بود
در دعوت نامه یا آگهی دعوت یا هر ترتیب دیگری که برای دعوت مجمع عمومی عادی، اتخاذ می گردد باید دستور مجمع عمومی و محل برگزاری مجمع و تاریخ دقیق آن به ساعت، روز، ماه و سال، تعیین گردد.
نسبت به موضوعاتی که در اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود، پیش بینی نشده باشد برابر قانون تجارت، برای شرکت های با مسئولیت محدود، عمل خواهد شد و اگر مقررات قانون تجارت در مورد شرکت های با مسئولیت محدود نیز پیش بینی موضوعی را نکرده باشد از قواعد شرکت های سهامی می توان به عنوان یک ملاک راهنما و کارگشای عمومی، بهره گرفت.
ماده 106 قانون تجارت، به عنوان یک اصل مهم بیان می دارد که تصمیمات راجع به شرکت با مسئولیت محدود با اکثریت لااقل، نصف سرمایه اتخاذ می شود و اگر در نخستین نشست و جلسه مجمع عمومی شرکت با مسئولیت محدود، چنین اکثریتی فراهم نیامد در نشت و جلسه دوم، تصمیمات با اکثریت عددی شرکای شرکت، ولو اینکه دارای نصف سرمایه شرکت نباشند اتخاذ خواهد شد.
اکثریت نصف سرمایه، اکثریتی است بر اساس سهم الشرکه، بدون توجه به تعداد رای دهندگان. (دکتر ربیعا اسکینی، حقوق تجارت، جلد نخست ص 225)
درباره فاصله بین دعوتنامه مجمع عمومی عادی شرکت با مسئولیت محدود یا نشر آگهی دعوت، اگر در اساسنامه شرکت، پیش بینی خاصی نشده باشد و قاعده ای در قانون تجارت برای شرکت با مسئولیت محدود، نیامده باشد بنا به ملاک ماده ۹۸ لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت در مورد شرکتهای سهامی، می توان این گونه نتیجه گرفت که بهتر است این فاصله، حداقل ۲ و حداکثر ۴۰ روز باشد.
بنا به ملاک ماده 111 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، اعضای هیات مدیره شرکت با مسئولیت محدود که صلاحیت ها و شرایط عمومی یا خاص عضویت در هیات مدیره شرکت ها را از ابتدا نداشته یا بعداً این شرایط را از دست داده باشند به تقاضای هر ذینفعی از طریق دادگاه، قابل عزل خواهند بود.
در صورتی که به مشاوره در زمینه ی یادداشت ها و نوشتارهای من نیاز داشتید یا به برگزاری کارگاه و دوره های آموزشی برای خود و مدیران و کارکنان شرکتتان در موارد یاد شده، علاقه مند، بودید درخواست خود را به s.raeisikia@gmail.com ارسال یا با شماره های 88321088 و 88323279 (گروه حقوقی برهان) تماس، حاصل فرمائید.
صادق رئیسی کیا
25 آذرماه 1395
سلام آیا هیات مدیره شرکت مسوولیت محدود میتواند برای خود امتیازاتی را نسبت به مابقی شرکا برای خود قایل شوند و آن را مصوب نمایند؟
با درود و سپاس
چنین تصمیماتی را اگر اکثریت شرکای شرکت با مسئولیت محدود بگیرند تا جایی که مغایر الزامات قانونی و نیز مغایر اساسنامه شرکت نباشد قابل اجرا خواهد بود.
سرافراز باشید.